Türkiye’de Jeotermal Alanların Araştırılmasında Jeofizik Çalışmalar
Çetin ŞENER*; A. Remzi ERDOĞAN* ve M. Emin ÖZGÜLER**
* Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Jeofizik Etütleri Dairesi, Ankara.
** Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Ege Bölge Müdürlüğü, İzmir
Özet: Türkiye genç volkanik etkinliklerin sık rastlandığı orojenik, aktif, tektonik Akdeniz kuşağın üzerinde yer almaktadır. Alp Orojenezi sırasında şiddetli kırılma tektoniğine uğraması, magma yaklaşımı ve buna bağlı olarak yerkabuğunun içine yerleşen magma odaklan jeotermal sistemlerin oluşmasında önemli rol oynamıştır. Türkiye’deki jeotermal alanların saptanmasında jeofizik araştırmaların yeri büyüktür. Sahadaki problemlere uygun olarak temel jeofizik yöntemlerden bir veya birkaçı uygulanarak jeotermal rezervuarın yeri, derinliği ve yapısıyle ilgili çok önemli bilgiler elde edilmiştir, özellikle jeotermal alanlardaki formasyonların içerdikleri tuzlu ve sıcak su nedeniyle elektrik özdirenç değerinin çok katlı olarak düşmesi, diğer ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de de elektrik özdirenç yönteminin en fazla uygulanmasına neden olmuştur. Sığ jeotermal akışkan içeren rezervuarların yerinin ve boyutlarının belirlenmesinde elektrik yöntemler gibi direkt yöntem olarak kullanabileceğimiz sığ sıcaklık yönteminin hızlı, ucuz bir etüt olması çalışmalar sonucu ortaya çıkmıştır. Aletsel olanaksızlıklar nedeniyle günümüze kadar yürütülen jeofizik araştırmalarda birkaç kilometre derinlik sınırlan içindeki bilgiler elde edilebildiğinden, çok daha derindeki ısı kaynağı ile ilgili veriler oluşturulamamıştır. Varlığı belirlenen jeotermal alanların geliştirilmesi ve ayrıca doğal sıcak su kaynakları, hidrotermal alterasyonlar vb. gibi yüzey belirteçlerinden yoksun gizli jeotermal alanların enerji potansiyeline kazandırılabilmesi için ısı akısı ve çok daha derin algılamalı manyetotellürik gibi araştırma yöntemlerinin devreye sokulması artık kaçınılmaz olmuştur.
Bir yanıt bırakın